ΤΠ+ΔΜΒ

Αφετηρία του μαθήματος είναι η γνωριμία με τη κατηγορία αρχείο, προσεγγίζοντας διαφορετικά είδη αρχείων μέσα από την ιστορία του θεσμού αλλά και μέσα από θεωρητικές προσεγγίσεις που αναδεικνύουν την κεντρική θέση του αρχείου στη συγκρότηση θεσμών, πολιτισμού, κουλτούρας, πολιτικής και συνείδησης.

Το μάθημα αποσκοπεί στην εξοικείωση των φοιτητών και φοιτητριών με το αρχείο και την (αρχειακή) έρευνα. Εισαγάγει σε ερευνητικές πρακτικές όπως: σχεδιασμός έρευνας, διατύπωση κατάλληλων ερευνητικών ερωτημάτων για την διερεύνηση ενός ζητήματος, εντοπισμός αρχειακών πηγών, τεκμηρίωση, διαχείριση, ταξινόμηση, μελέτη και ερμηνεία, στρατηγική, συνεργασίες, τρόποι διαμεσολάβησης, μέθοδοι διεύρυνσης.

Το ζήτημα του αρχείου καθορίζει με πολλαπλούς τρόπους τη νεωτερικότητα και παίρνει νέα ώθηση στο τέλος του 20ου και στις αρχές του 21ου αιώνα υπό το πρίσμα της παγκοσμιοποιημένης τεχνολογικής και οικονομικής συνθήκης και του επιταχυνόμενου γνωσιακού καπιταλισμού. Εξετάζοντας το αρχείο ως το κατεξοχήν εργαλείο αυτής της συνθήκης μελετάμε παράλληλα τον ρόλο της διεπιστημονικότητας και της θέσης της καλλιτεχνικής πρακτικής εντός αυτή της συνθήκης. Τα εργαλεία μας, η επιστημολογία, η κριτική θεωρία των μέσων και οι πολιτισμικές και μουσειακές σπουδές , θεωρίες για τη σχέση της τέχνης με συστήματα γνώσης και οικονομίας οι οποίες λειτουργούν ως θεμέλια στην προσπάθεια της τέχνης και των φορέων του πολιτισμού ώστε να δημιουργήσουν νέα, δυναμικά και δημοκρατικά πεδία γνώσης, εμπειρίας, συν-αισθημάτων, συνείδησης, πολιτειότητας. Το ζήτημα του αρχείου προσεγγίζεται τόσο στη διαχειριστική και μουσειακή, επιμελητική όσο και στην καλλιτεχνική του διάσταση καθώς και στη διαπλοκή των πεδίων μέσα από μελέτη περιπτώσεων και ανάλογες ασκήσεις.

Πραγματοποιούνται επισκέψεις και παρουσιάσεις από ειδικούς σε ποικίλα αρχεία για τον εντοπισμό των χαρακτηριστικών/διαφόρων, τρόπων οργάνωσης, ταξινόμησης και καταλογογράφησης των τεκμηρίων και ποικίλων τρόπων διαχείρισης και κατανόησης των ιδεολογιών που επηρεάζουν αυτές τις αποφάσεις: από τα Γενικά Αρχεία Κράτους Μαγνησίας, Αρχεία Δήμου Βόλου/Δημοτικό Κέντρο Ιστορίας και Τεκμηρίωσης Βόλου, το αρχείο του μουσείο της πόλης. Επίσης εξετάζονται οι μεταβολές του αρχείου αλλά και της αρχειακής έρευνας στη ψηφιακή εποχή μέσα από τη μελέτη διαφορετικών τύπων ψηφιακών αρχείων, π.χ θεματικών αρχείων όπως το Ψηφιακό Αρχείο 1821, το ψηφιακό αρχείο για το 1821 του ΚΕΑΕ (και μελετώνται συγκριτικά), το Ινστιτούτο Σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης (ΙΣΕΤ), ψηφιακών αρχείων φορέων, όπως ο Αρχειομνήμων, , ιστορικά αρχεία εναλλακτικών αφηγήσεων όπως το Black Audio Collective κ.ά. Επιπλέον εξετάζονται και οι μετασχηματισμοί που οφείλονται στη διαπλοκή της τέχνης με το αρχείο με προσκεκλημένους καλλιτέχνες που το έργο τους εστιάζει στην αρχειακή πρακτική και την τέχνη βασισμένη στην έρευνα.