Αρχιτεκτονική και αστικός χώρος
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
Η αρχιτεκτονική, από το σχεδιασμό, την κατασκευή της μέχρι και την κατοίκηση της, έχει ως επίκεντρο τον άνθρωπο και την εξυπηρέτηση βασικών του αναγκών εντός του εκάστοτε πολιτισμικού πλαισίου που την παράγουν. Εξαιτίας του ανθρωποκεντρικού της ορισμού και εντός του σύγχρονου καπιταλιστικού οικονομικού συστήματος, η αρχιτεκτονική αναγνωρίζεται επίσης ως πολιτιστική βιομηχανία. Δηλαδή τα έργα της αναγνωρίζονται ως πολιτιστικό, συλλογικό κοινωνικό κεφάλαιο.
Tο μάθημα θα εστιάσει σε δυο αναγνώσεις του κατασκευασμένου περιβάλλοντος : α) του πολιτισμικού υποβάθρου της αρχιτεκτονικής β) της συμβολής της αρχιτεκτονικής στη δημιουργία σύγχρονων πολιτισμικών φαινομένων εντός του αστικού χώρου. Οι τρεις θεματικοί άξονες γύρω από τις οποίες θα κινηθούν οι διαλέξεις/μαθήματα:
- 1η ενότητα: Αναπαράσταση (μουσεία, γήπεδα).
- 2η ενότητα: Τεχνολογία (μοντέρνα κατοικία, κοινωνική κατοικία, πολυκατοικία/ουρανοξύστης).
- 3η ενότητα: Αστικός χώρος (εξευγενισμός, τουρισμός).
Το μάθημα θα προσπαθεί να απαντήσει σε ερωτήματα όπως:
- Τι ακριβώς αναπαριστούν τα αθλητικά αρχιτεκτονικά έργα;
- Πώς η αρχιτεκτονική των μουσείων λειτουργεί ως φορέας νοημάτων;
- Πως τα μουσεία συνδέονται με νέες μορφές αστικοποίησης;
- Πώς η τεχνολογία επηρεάζει την αρχιτεκτονική δημιουργία;
- Τι είναι η «παραδοσιακή» αρχιτεκτονική;
- Τι ρόλο παίζει η σύγχρονη αρχιτεκτονική στην αστικοποίηση, τον εξευγενισμό και τις χωρικές ανισότητες ;
Τα αρχιτεκτονικά παραδείγματα που θα αναλυθούν προέρχονται από την ιστορία της ελληνικής και ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής (τέλη 19ου, 20ος, 21ος αιώνας).
ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Barthes Roland, O πύργος του Άιφελ, Αθήνα : Εκδ. Άγρα, 2017.
- Bourdieu Pierre. Η διάκριση : κοινωνική κριτική της καλαισθητικής κρίσης. Μτφ.Κ.Καψαμπέλη ; πρόλ. Ν.Παναγιωτόπουλος. Αθήνα: εκδ. Πατάκη 2002 [Κωδικός Βιβλίου στον Εύδοξο: 21617].
- Harvey David. Εξεγερμένες πόλεις. Από το Δικαίωμα στην πόλη στην επανάσταση της πόλης. Μτφ. Κ.Χαλμούκου. Πρόλ. Κ.Χατζημιχάλης, Αθήνα, Εκδόσεις ΚΨΜ, 2013[Κωδικός Βιβλίου στον Εύδοξο: 32999241]
- Stevenson Deborah. Πόλεις και Αστικοί Πολιτισμοί. Μτφ.Ι.Πεντάζου. Πρ. Γ.Γιαννιτσιώτης, Αθήνα, Εκδόσεις Κριτική, 2007 [Κωδικός Βιβλίου στον Εύδοξο: 11745]
- Αποστολοπούλου Έλια, Κοινωνικοί Αγώνες για το χώρο, τη φύση και τα κοινά την εποχή της κρίσης. Μια γεωγραφική προσέγγιση, Αθήνα: Εκδ. Νήσος, 2021, [Κωδικός Βιβλίου στον Εύδοξο: 112690693]
- Αυδίκος Βασίλης. Πολιτιστικές και Δημιουργικές βιομηχανίες στην Ελλάδα. Θεσσαλονίκη: Εκδ. Επίκεντρο, 2014.
- Βερνίκος Ν., Δασκαλοπούλου Σ., Μπαντιμαρούδης Φ., Μπουμπάρης Ν., Παπαγεωργίου Δ. (επ.)Πολιτιστικές Βιομηχανίες. Διαδικασίες, Υπηρεσίες, Αγαθά. Αθήνα: Εκδ. Κριτική, 2004.
- Γιακουμακάτος Ανδρέας, Ιστορία της Ελληνικής Αρχιτεκτονικής, Αθήνα: Εκδ.Νεφέλη, 2004, [Κωδικός Βιβλίου στον Εύδοξο: 10307]
- Γιαννακόπουλος Κ.,Γιαννιτσιώτης Γ. (επ.), Αμφισβητούμενοι χώροι στην πόλη, Αθήνα: εκδόσεις Αλεξάνδρεια, 2010 [Κωδικός Βιβλίου στον Εύδοξο: 15544].
- Ζαϊμάκης Γ., Κοταρίδης Ν. (επ.), Ποδόσφαιρο και κοινότητες οπαδών: αντιπαλότητες και πολιτικές της ταυτότητας, Αθήνα: Πλέθρον, 2013 [Κωδικός Βιβλίου στον Εύδοξο: 22838164].
- Κιουρτσόγλου Ελισάβετ, Ιαννης Ξενάκης. Για τον Ρυθμό στην Αρχιτεκτονική, Αθήνα: Εκδ.Νεφέλη, 2022 [Κωδικός Βιβλίου στον Εύδοξο: 112706536].
- Λέφας Παύλος. Αρχιτεκτονική. Μια ιστορική θεώρηση. Αθήνα: Εκδ. Πλένθρο, 2013 [Κωδικός Βιβλίου στον Εύδοξο: 33133506].
- Πετρίδου, Β., & Ζιρώ, Ό. (2015). Τέχνες και αρχιτεκτονική από την αναγέννηση έως τον 21ο αιώνα [Προπτυχιακό εγχειρίδιο]. Κάλλιπος, Ανοικτές Ακαδημαϊκές Εκδόσεις. https://hdl.handle.net/11419/3541 (Κεφάλαιο 6,7,8,9,10,11)
- Γεωργιάδου, Ζ. (2023). Χώρος και Κοινωνιολογικές Προσεγγίσεις [Προπτυχιακό εγχειρίδιο]. Κάλλιπος, Ανοικτές Ακαδημαϊκές Εκδόσεις. http://hdl.handle.net/11419/10302
Αναλυτικά για το μάθημα δείτε εδώ.
