Εθνογραφία, Πολιτισμός και Αναπαραστάσεις: Εισαγωγή στην Ανθρωπολογία
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
Η εθνογραφία αποτελεί σήμα κατατεθέν της κοινωνικής ανθρωπολογίας και βασικό τρόπο μέσω του οποίου διέκριναν οι ανθρωπολόγοι εαυτούς από άλλους κλάδους των κοινωνικών επιστημών. Ταυτόσημη με την συμμετοχική παρατήρηση, η εθνογραφία φέρνει τον μελετητή σε σχέση εγγύτητας με τα υποκείμενα που μελετά και έτσι γεννά σειρά δυνατότητων αλλά και προκλήσεων που αφορούν την παρατήρηση, περιγραφή και κατανόηση των υπό-μελέτη κοινωνιών. Το μάθημα διερευνά την εθνογραφία σαν ιστορικό σχηματισμό και σαν μεθοδολογία και αναλύει τόσο δυνατότητες και θεματικές που έχουν αναδειχθεί από εθνογραφικές μελέτες όσο και πολιτικές κριτικές της ίδιας της εθνογραφίας ως μεθόδου. Παράλληλα αναλύονται θεωρητικά μοντέλα περί πολιτισμού και κοινωνίας τα οποία προέκυψαν ιστορικά μέσα από ανθρωπολογικές προσεγγίσεις και ανέδειξαν διαφορετικές πτυχές του πολιτικού και κοινωνικού κόσμου. Στο μάθημα αναδεικνύονται επίσης τροπικότητες που υπερβαίνουν το λόγο/κείμενο και αναλύεται το πώς οι κριτικές της εθνογραφίας συνομιλούν με ευρύτερες εξελίξεις και συζητήσεις των ανθρωπιστικών και κοινωνικών σπουδών. Κρίσιμη στις εξελίξεις αυτές υπήρξε η προβληματοποίηση της ίδιας της αναπαράστασης ως συνθήκης που περιλαμβάνει ανισότητα, ιεραρχία, αλλά και μυθοπλασία, διαλογικότητα και φαντασία
Λέξεις κλειδιά:
Κοινωνική, Οπτική και Πολιτισμική Ανθρωπολογία, Πολιτισμική Θεωρία, Μουσειολογία, Ιστορία Ιδεών και Ιστορία Επιστημών, Μεθοδολογία, Ποιοτικές Μέθοδοι Έρευνας.
Προτεινομενη Βιβλιογραφια
Abu-Lughod, Lila. 2000. “Locating Ethnography,” Ethnography 1(2): 261-267.
Αγγελόπουλος, Γιώργος. 2006. “Γηγενείς” και Ανθρωπολόγοι: Εθνογραφικές Εμπειρίες από τη Δυτική Μακεδονία. Στο Περιπέτειες της Ετερότητας, (Ε. Παπαταξιάρχης, επιμ.) Αθήνα: Αλεξάνδρεια
Chakrabarty, Dipesh. 1992. “Postcoloniality and the Artifice of History: Who speaks for “Indian” pasts?” Representations 37: 1–26..
Clifford, James. 1986. “Introduction: Partial Truths”. Στο Writing Culture (J. Clifford και G. Marcus επιμ.). Berkeley: University of California Press.
Da Col, Giovanni και David Graeber. 2011. “The Return of Ethnographic Theory”. HAU: Journal of Ethnographic Theory 1 (1): vi–xxxv.
Fabian, Johannes. 1983. Time and the Other: How Anthropology Makes Its Object. New York: Columbia University Press.
Loizos, Peter. 1992. «Εθνογραφία Φιλική προς τους Χρήστες; Προβλήματα μεθόδου και Γραφής στην Ανθρωπολογία» στο Ταυτότητες και Φύλο στη Σύγχρονη Ελλάδα, (Ε. Παπαταξιάρχης και Θ. Παραδέλλης, επιμ.). Αθήνα: Αλεξάνδρεια.
Nader, Laura. 2011. “Ethnography as Theory.” HAU: Journal of Ethnographic Theory 1 (1): 211–219.
Ortner, Sherry. 2016. “Dark Anthropology and its Others: Theory since the Eighties”, HAU: Journal of Ethnographic Theory 6 (1):47-56.
Παπαταξιάρχης, Eυθύμιος και Θόδωρος Παραδέλλης. 1992 επιμ. Ανθρωπολογία και Παρελθόν. Αθήνα: Αλεξάνδρεια.
Συγγράμματα στον Εύδοξο:
Herzfeld, Michael. 2012 [1985]. Η ποιητική του ανδρισμού: Ανταγωνισμός και ταυτότητα σε ένα ορεινό χωριό της Κρήτης. Αθήνα: Αλεξάνδρεια
Γκέφου-Μαδιανού Δήμητρα. 2011. Πολιτισμός και εθνογραφία. Από τον εθνογραφικό ρεαλισμό στην πολιτισμική κριτική, Αθήνα: Πατάκη
Γκέφου-Μαδιανού Δήμητρα.2011. επιμ. Ανθρωπολογική θεωρία και εθνογραφία. Σύγχρονες τάσεις, Αθήνα: Πατάκη
Παπαταξιάρχης, Ευθύμιος. 2006. επιμ. Περιπέτειες της ετερότητας: Η παραγωγή της πολιτισμικής διαφοράς στη σημερινή Ελλάδα. Αθήνα: Αλεξάνδρεια.
Hylland, Eriksen Thomas. 2007. Μικροί τόποι μεγάλα ζητήματα Μια εισαγωγή στην κοινωνική και πολιτισμική ανθρωπολογία, Αθήνα: Κριτική.
Erickson Paul A., Murphy Liam D. 2023. Ιστορία της ανθρωπολογικής σκέψης, Τσιμπιρίδου Φωτεινή, Σιδέρη Ελένη (Επιμ.), Αθήνα: Κριτική.
Ροζάκου, Κατερίνα και Ελένη Γκαρά. 2013. επιμ. Ελληνικά παράδοξα: Πατρωνία, κοινωνία πολιτών και βία, Αθήνα: Αλεξάνδρεια.
Αναλυτικά για το μάθημα δείτε εδώ.
